شفقنا-علی علیزاده: رساله های عملیه مجموعه فتاوا و استنباط های فقها از دستورات اسلام به عنوان محل رجوع مردم است که جهت بهره برداری عموم مردم به صورت مکتوب درآمده و منتشر می شود؛ مساله مهم در این میان تناسب این رساله ها با زمان و پیشرفت جوامع در ابعاد مختلف است.
لزوم توجه به زبان و زمان مخاطب در رساله ها و ضرورت ایجاد تغییراتی در آنها سؤالی است که خبرنگار شفقنا نظر چند تن از روحانیون حوزه علمیه را در این زمینه جویا شده است که در ادامه می خوانید:
رساله های عملیه نیازمند گنجاندن مباحثی تازه و حذف بعضی از فروعات است
حجت الاسلام والمسلمین حسین انصاری از اساتید حوزه و دانشگاه در این خصوص به شفقنا اظهار کرد: به نسبت زمان و نیازهایی که در پیش است، احساس می شود حوزه و روحانیت و مجموعه فقاهت که بخش گسترده واساسی تشیع به حساب می آید نیازمند تحول است.
او با تأکید بر اینکه تغییر پا به پای زمان و روزگار باید باشد گفت: تغییر نه به معنای اینکه همه چیز در جهت هماهنگی با آنچه که روزگار ممکن است به لحاظ تبلیغات یا تمدن های پدید آمده بر مردم تحمیل کند بلکه به آن جهت که بتواند زبان گویا تری برای بیان حقایق دین باشد.
این مدرس حوزه با بیان اینکه به تناسب زمان و فهم های ایجاد شده این نیاز همیشه در حوزه بوده است افزود: رساله های عملیه کنونی را هم نباید از نظر دور داشت و مرحوم کلباسی و امثال آنها از جمله اولین افرادی بودند که اقداماتی در این زمینه انجام دادند.
او تصریح کرد: اقدام برای نگارش رساله های عملیه با شکل و زبان جدید و نیز گنجاندن فروعات در رساله ها خود یک گام فوق العاده در گسترش فقه در جامعه آن روز بود.
انصاری خاطرنشان کرد: به نظر می رسد وضعیت رساله در حالت فعلی و فروعات متعددی که گاهی ذکر شده و مبتلابه مردم نیست ممکن است مورد انتقاد برخی قرار بگیرد و حتی بهانه ای برای کوبیدن دین باشد.
او با بیان اینکه این رساله ها نیاز به بعضی از بازنگری ها ممکن است داشته باشد افزود: با این حال معتقدم نیستم بر اینکه این کار را احزاب سیاسی و گروه هایی که فعالیت های دیگری غیر از فقاهتی دارند عهده دار شوند و انجام بدهند.
مدرس حوزه علمیه قم بیان کرد: به نظر می رسد خارج از مسائل سیاسی، گروه گرایی و حزب گرایی باید به این مسئله پرداخته شود و کسانی در این زمینه تلاش کنند گرچه تلاش هایی قبلا صورت گرفته اما چندان موفق نبوده مانند نوشتن رساله توسط عبدالکریم بی آزار شیرازی و مرحوم صادقی تهرانی که تلاش نمودند به زبان تازه و از دیدگاه خودشان مسائل فقهی را مطرح کنند.
او گفت: به نظر می رسد بیشتر از آنکه ساختار عوض شود نیازمند گنجاندن مباحثی تازه و حذف بعضی از فروعات است و این حجم سنگین رساله و با هزینه های سنگین کتاب و چاپ به گونه ای باید تغییراتی در آن ایجاد شود.
انصاری با بیان اینکه باید از نظر زبان و ادبیات هم این رساله ها روان باشند توضیح داد: باید به لحاظ کارشناسی نیز بررسی شود چه کسانی می خواهند از رساله استفاده کنند؟ آیا روحانیتی که مبلغ دین است جهت بازگویی برای مردم مخاطب این رساله است یا این رساله برای استفاه همگانی است که تشخیص بین این دو نیز مسئله دیگری است که اظهار نظر خاصی درباره اش ندارم.
یک نظر بگذارید